Không chỉ được biết đến bởi vẻ đẹp hoang sơ của xã đảo Cái Chiên, mà thời gian gần đây Hải Hà còn được nhiều người biết đến bởi mô hình du lịch trải nghiệm đồi chè và thăm quan các mô hình kinh tế thôn mẫu, vườn mẫu gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới của huyện. Mô hình này bước đầu đã thu hút sự chú ý của người dân trên địa bàn và các huyện, thành phố lân cận.
Du khách đến thăm quan, trải nghiệm và chụp ảnh lưu niệm tại đồi chè xã Quảng Long, huyện Hải Hà
Cây chè là cây trồng chủ lực về kinh tế đã tồn tại trên mảnh đất huyện Hải Hà gần 65 năm nay. Toàn huyện có trên 1.000 ha chè, trong đó xã Quảng Long chiếm tới 40% diện tích trồng toàn huyện. Để xây dựng, phát triển và giữ vững thương hiệu chè Hải Hà, những năm gần đây huyện đã tích cực tuyên truyền vận động nhân dân chuyển đổi thay thế các giống chè cũ sang trồng các giống chè mới, đồng thời áp dụng công nghệ tiên tiến VietGap vào trồng, chăm sóc đúng quy trình vừa đảm bảo năng suất chất lượng, hiệu quả kinh tế và giá trị thành phẩm, đồng thời khuyến khích người dân trồng chè chỉnh trang, biến đồi chè thành nơi du lịch trải nghiệm, không chỉ giúp người dân, du khách chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những đồi chè, mà còn giúp người dân trong xã giới thiệu, quảng bá sản phẩm chè, một trong những nông sản đặc trưng của vùng đất này. Sau hơn 3 năm thực hiện, đến nay, khu du lịch trải nghiệm đồi chè ở Quảng Long có diện tích 21ha, với các giống chè chất lượng và có giá trị kinh tế cao như chè Ngọc Thúy, Phúc Vân tiên, Ô Long đã góp phần thúc đẩy kinh tế, nâng cao đời sống cho người dân vùng chè.
Đồi chè Quảng Long càng đẹp hơn vào những buổi chiều hoàng hôn, khi mặt trời lặn sau dãy núi, thung lũng chè trở nên yên bình đến kỳ lạ. Được biết 2 năm trở lại đây, đồi chè Quảng Long đã đón trên 40 nghìn lượt khách đến thăm quan, trải nghiệm và chiêm ngưỡng vẻ đẹp nên thơ của những đồi chè uốn lượn ven theo sườn núi với búp chè non xanh mơn mởn trải dài đẹp mắt, chắc chắn là điểm check in đầy ấn tượng và lưu lại những kỷ niệm đẹp của vùng đất này. Không những thế, du khách khi đến với đồi chè, còn được tham gia trải nghiệm và tận mắt xem quy trình chế biến chè bằng phương pháp thủ công và công nghệ hiện đại của người dân nơi đây. Đặc biệt hơn là được thưởng thức vị chè đượm nước ngay tại cơ sở sản xuất và có thể mua làm quà cho gia đình, người thân.
Khám phá nét đẹp trong đời sống văn hóa của nông dân Hải Hà trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, thì mô hình thôn mẫu, vườn mẫu đang là điểm nhấn quan trọng trong việc phát triển kinh tế gắn với du lịch sinh thái trải nghiệm. ông Nguyễn Văn Sơn - Thôn 4, xã Quảng Minh cho biết: Đã có hơn 40 năm gắn bó với nghề nông, khi thực hiện chủ trương của huyện và xã về đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với xây dựng thôn mẫu, vưỡn mẫu. Hơn 2 năm qua, gia đình tôi đã tích cải tạo đất vườn, làm vòm cổng và dành 2.000m đất vườn, trồng, quy hoạch theo vườn mẫu. Không chỉ trồng rau xanh các loại theo mùa, ông dành một phần quỹ đất để trồng gần 300 gốc đào to, nhỏ các loại; trồng vài chục cây quất cảnh và các loại hoa thược dược, hoa cúc... để bán trong dịp lễ tết. Do được quy hoạch, thiết kế theo vườn mẫu, cây trồng được chăm sóc và phòng trừ dịch bệnh theo quy trình nên sinh trưởng, phát triển tốt đã tạo nên một không gian tươi mới, đầy sức sống giữa làng quê.
Mô hình rau vườn mẫu tại xã Quảng Minh, huyện Hải Hà đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân
Phát triển du lịch trải nghiệm thôn mẫu, vườn mẫu đã góp phần cải tạo môi trường sống ở vùng nông thôn, đặc biệt là góp phần nâng cao nhận thức đến từng người dân cùng chung tay xây dựng đường làng ngõ xóm xanh, sạch, đẹp, thúc đẩy sản xuất, đặc biệt, thực hiện tốt công tác xóa đói giảm nghèo và làm giàu. Được biết năm 2018 thu nhập bình quân đầu người ở vùng nông thôn đạt 46,5 triệu đồng/người/năm. Và trong 2 năm 2017 - 2018 huyện Hải Hà đã có 57 thôn đăng ký thôn kiểu mẫu và 240 hộ dân trên địa bàn đăng ký và triển khai thực hiện vườn mẫu. Đến nay có 21 thôn đạt chuẩn thôn mẫu và có 143 vườn được công nhân đạt vườn mẫu theo quy định của tỉnh. Các vườn này đã trồng được 229.134 cây các loại. Mô hình vườn kiểu mẫu chủ yếu tập trung vào các cây trồng, vật nuôi cho hiệu quả kinh tế cao như mô hình cây cam V2, bưởi diễn, trà hoa vàng, chanh đào, chè, các sản phẩm rau củ, quả... Nhiều hộ gia đình đã có nguồn thu nhập ổn định, từ 100 - 200 triệu đồng/năm. Và theo thống kê hàng năm có trên 56 nghìn lượt du khách trong và ngoài tỉnh đến thăm quan, học tập kinh nghiệm, trong 9 tháng đầu năm 2019 đã đón trên 63.000 nghìn lượt người với 460 đoàn đến học tập kinh nghiệm mô hình và trải nghiệm du lịch tại các thôn mẫu, vườn mẫu.
Để mô hình này có sức lan tỏa sâu rộng, được nhân dân hưởng ứng và triển khai thực hiện hiệu quả hơn. Thời gian tới, huyện tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, có chính sách ữu đãi thu hút nguồn lực và các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư cũng như vận động các hộ gia đình phát triển kinh tế, xây dựng các vườn mẫu theo quy hoạch, nhằm thay đổi diện mạo vùng nông thôn, nâng cao đời sống, thu nhập cho người nông dân. Các khu dân cư chú trọng làm đẹp cảnh quan môi trường xây dựng nên những miền quê đáng đến và đáng sống.